Przemiany demograficzne w Małopolsce

Między innymi te kwestie omawiali podczas briefingu prasowego wojewoda małopolski Łukasz Kmita, dyrektor Urzędu Statystycznego w Krakowie Agnieszka Szlubowska oraz rektor Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie prof. UEK dr hab. Stanisław Mazur.

Briefing poprzedzał konferencję naukową „Uwarunkowania przemian demograficznych w województwie małopolskim. Postawy prokreacyjne”, odbywającą się w ramach III Kongresu Demograficznego, objętego patronatem prezydenta RP Andrzeja Dudy.

Polska stoi przed znacznymi wyzwaniami demograficznymi: większość projekcji ludnościowych wskazuje na gwałtowne starzenie się ludności oraz obniżanie się liczby ludności, zwłaszcza w małych miejscowościach i na terenie wsi. Obniża się liczba urodzeń przy jednoczesnym wzroście długości życia. Równocześnie jednak w ostatnich latach – zarówno na skutek mechanizmów ekonomicznych, 
jak i w wyniku agresji rosyjskiej na Ukrainę, do naszego kraju przybyła znaczna – szacowana na minimum 2,5 miliona osób – grupa ludności z Ukrainy. Tym samym masowa imigracja stała się nagle i nieoczekiwanie jednym z głównych kanałów zmiany w strukturze ludności Polski.

– Dynamiczna sytuacja demograficzna Małopolski stanowi wyzwanie dla polityki społecznej i gospodarczej. Ważnym i nowym tematem są badania dotyczące obcokrajowców w naszym kraju, zwłaszcza uchodźców z Ukrainy. Konferencja, której jesteśmy uczestnikami, wpisuje się w cykl debat, które regularnie podejmujemy zarówno z administracją samorządową, jak i środowiskiem naukowym. To ważna okazja do wymiany doświadczeń i rozważań. Wyniki Narodowego Spisu Powszechnego stanowią przy tym cenne źródło wiedzy o przemianach, które obserwujemy, istotne także z punktu widzenia kreowania polityki prorodzinnej i rozbudowywania – już teraz – szerokiego spektrum rządowych programów prorozwojowych. Dziękuję wszystkim, którzy przyczyniają się do tych pogłębionych analiz, w tym wszystkim uczestnikom dzisiejszej konferencji odbywającej się w Małopolskim Urzędzie Wojewódzkim w Krakowie. To doskonały przykład efektu synergii pomiędzy środowiskiem naukowym a szeregiem instytucji, w tym rządowych i samorządowych – mówi wojewoda małopolski Łukasz Kmita.

– Małopolska ma stosunkowo najlepszą sytuację demograficzną w całej Polsce. Tutaj mamy do czynienia ze wszystkimi aspektami, zarówno jeśli chodzi o urodzenia, o zgony, o małżeństwa, o rozwody. Chcieliśmy porozmawiać o postawach prokreacyjnych w całej Polsce. Życzę nie tylko owocnych obrad, ale także własnych refleksji nad tym, jak w zmieniających się warunkach demograficznych ma funkcjonować nasze państwo – mówi przewodnicząca Rządowej Rady Ludnościowej prof. dr hab. Józefina Hrynkiewicz.

Wykład inauguracyjny dotyczył sytuacji demograficznej województwa małopolskiego w świetle wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań w 2021 r. Prowadziła go dyrektor Agnieszka Szlubowska.

– Według danych Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2021 w dniu 31 marca 2021 roku ludność województwa małopolskiego liczyła 3432,3 tys. osób. Od poprzedniego spisu powszechnego przeprowadzonego w 2011 roku liczba ludności województwa wzrosła o 94,8 tys. osób. Województwo małopolskie jest jednym z czterech województw, oprócz mazowieckiego, pomorskiego i wielkopolskiego, w którym na przestrzeni dekady odnotowano wzrost liczby ludności. Jest też jednym z czterech województw, w którym przeważa udział ludności wiejskiej – zauważa dyrektor Urzędu Statystycznego w Krakowie Agnieszka Szlubowska.

Jak zaznacza dyrektor Agnieszka Szlubowska, w Małopolsce widzimy wyraźny wzrost liczby ludności urodzonej w Wielkiej Brytanii. Są to prawdopodobnie rodziny z dziećmi urodzonymi w Zjednoczonym Królestwie, które powróciły do naszego województwa.

Na drugim miejscu pod względem ludności urodzonej za granicą są obywatele Ukrainy, później: Stanów Zjednoczonych, Niemiec i Irlandii. W Polsce najliczniejsza grupa ludności urodzonej za granicą pochodzi z Ukrainy.

Ważność procesów demograficznych dostrzegają zarówno organy administracji państwowej, jak i środowisko akademickie.

– Demografia może nam dużo powiedzieć nie tylko o strukturze społeczeństwa w danym miejscu i czasie, ale też jest świetnym narzędziem do analizy zachodzących w nim przemian. Dlatego też analizy przygotowane i zebrane przez Urząd Statystyczny w Krakowie to niezwykle cenne źródło wiedzy na temat zmian zachodzących w województwie małopolskim. Choć w Małopolsce obserwujemy obecnie proces starzenia się społeczeństwa, to jednak wierzymy, że trend ten da się częściowo odwrócić, chociażby przez mądrą politykę prorodzinną. Dlatego też cieszę się, że mogę być częścią dzisiejszego wydarzenia, i że Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie tak mocno zaangażował się w toczone dziś naukowe dyskusje – mówi rektor Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie prof. UEK dr hab. Stanisław Mazur.

W programie hybrydowej konferencji poruszono m.in. takie tematy jak: kształtowanie się podejść do analizy przebiegu zjawisk ludnościowych oraz ich uwarunkowań, zmiany w poziomie dzietności w Polsce w ujęciu przestrzennym, wpływ dużej skali uchodźców z Ukrainy na sytuację demograficzną w Polsce południowo-wschodniej.

***
Kongres Demograficzny to organizowany z inicjatywy Rządowej Rady Ludnościowej cykl konferencji, seminariów, otwartych debat i publikacji prezentujących konsekwencje postępujących zmian demograficznych w Polsce w różnych obszarach życia społeczno-gospodarczego. Obecny III Kongres Demograficzny rozpoczął się we wrześniu ubiegłego roku. W jego programie znajdują się m.in. prezentacja wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2021 r. oraz pogłębione analizy zmian, jakie zaszły w stanie i strukturze ludności Polski od czasu ostatniego Kongresu, czyli od 2012 r.



Źródło: https://kd.stat.gov.pl/
Stan i struktura demograficzna ludności oraz liczba budynków i mieszkań w województwie małopolskim – wyniki ostateczne NSP 2021: https://krakow.stat.gov.pl/opracowania-biezace/informacje-sygnalne/nneopracowania/stan-i-struktura-demograficzna-ludnosci-oraz-liczba-budynkow-i-mieszkan-w-wojewodztwie-malopolskim-wyniki-ostateczne-nsp-2021,12,1.html
Relacja z konferencji naukowej: https://www.youtube.com/watch?v=aJLIJFAG_CE