System dystrybucji jodku potasu
 w Małopolsce

- Małopolska jest przygotowana do działań związanych z ewentualnością wystąpienia zdarzenia radiacyjnego. W ocenie ekspertów ryzyko jest niewielkie, niemniej poleciłem wszystkim służbom traktowanie tej sprawy jako procedury wynikającej z zarządzania kryzysowego, a zatem priorytetowo. Schemat dystrybucji jodku potasu został w Małopolsce opracowany i jest wdrażamy zgodnie z  dyspozycjami Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Ze względu na skalę działań, konieczne jest ścisłe współdziałanie wszystkich poziomów administracji, w tym szerokie zaangażowanie wójtów, burmistrzów i prezydentów jako szefów zarządzania kryzysowego na swoim terenie. Jesteśmy w stałym kontakcie, odbywają się kolejne wideokonferencje poświęcone temu tematowi. Całość działań jest koordynowana z poziomu Wojewódzkiego Centrum Zarządzania Kryzysowego – mówi wojewoda małopolski Łukasz Kmita.

Pełne wsparcie PSP
Pierwszym etapem dystrybucji tabletek jodku potasu było przetransportowanie ich z Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych do jednostek Państwowej Straży Pożarnej. Takimi głównymi punktami w Małopolsce były magazyny Komedy Wojewódzkiej PSP w Krakowie (Wojewódzki Ośrodek Szkolenia PSP w Krakowie) oraz Komendy Powiatowej PSP w Dąbrowie Tarnowskiej.

Do pierwszego z wymienionych punktów trafiło 3 442 000 sztuk tabletek jodku potasu, zaś do drugiego – 1 811 480, czyli łącznie 5 253 480 sztuk.

Magazyny gminne
Następnie tabletki zostały rozdzielone ilościowo na poszczególne powiaty i rozwiezione transportem PSP do Komend Powiatowych/ Miejskich PSP. W Komendach Powiatowych PSP zasoby powiatów zostały rozdzielone na poszczególne gminy. Aktualnie dobiega końca etap rozwożenia tabletek do magazynów gminnych.



Tabletek starczy dla każdego, kto będzie ich potrzebował
- Niezależnie od wskazanej liczby tabletek zabezpieczane są rezerwy. Wystąpiliśmy do RARS o dodatkowe 500 tysięcy sztuk. Przypominam, że tabletki będą dystrybuowane bezpośrednio do mieszkańców tylko w razie realnego zagrożenia. Odpowiednia ilość jodku potasu została zabezpieczona dla każdego, kto będzie tego potrzebował i zgłosi się do danego punktu na terenie swojej gminy – dodaje wojewoda małopolski Łukasz Kmita.

Punkty Wydawania Tabletek Jodku Potasu w gminach
Aktualnie zatem tabletki jodku potasu są i będą przechowywane w magazynach należących do wójta, burmistrza, prezydenta miasta. Gminy organizują na swoim terenie Punkty Wydawania Tabletek Jodku Potasu. Mogą to być przychodnie, szpitale, szkoły, bursy, internaty i inne lokalizacje wskazane przez gminy.

W Małopolsce, na chwilę obecną, jest wskazanych łącznie ponad 1,1 tys. punktów. Przykładowo w Krakowie zostało wytypowanych prawie 190 punktów, w Nowym Sączu – ponad 20 punktów, w Tarnowie – ponad 60, w Oświęcimiu – kilkanaście.

Dokładna ich lista będzie niebawem opublikowana na stronie MUW oraz na stronach gmin i powiatów. Do połowy tygodnia gminy powinny przesłać do MUW ich finalną liczbę i lokalizację.

Jesteśmy w gotowości, ale obecnie nie ma zagrożenia
- Jesteśmy przygotowani na różne warianty wydarzeń. Dziękuję prezydentom, burmistrzom, wójtom za zrozumienie tej sytuacji i sprawne przygotowanie systemu dystrybucji jodku potasu na terenie poszczególnych jednostek. Przypominam, że profilaktyczne przyjmowanie jodku potasu na własną rękę jest odradzane przez lekarzy i specjalistów. Jeszcze raz podkreślam, że obecnie nie ma powodów, aby rozpoczynać wydawanie jodku potasu obywatelom. Służby są w gotowości do natychmiastowego uruchomienia tego procesu. Na tę chwilę nie ma zagrożenia, obywatele mogą się czuć bezpiecznie. Sytuacja radiacyjna jest cały czas monitorowana przez Państwową Agencję Atomistyki i Centrale Laboratorium Ochrony Radiologicznej – podkreśla wojewoda małopolski Łukasz Kmita.

- W przypadku wystąpienia mało prawdopodobnego, zdarzenia, jakim jest skażenie radiacyjne, służby państwowe natychmiast powiadomią wszystkich mieszkańców wszystkimi dostępnymi kanałami, czyli m.in. za pomocą alertu RCB. Wówczas rozpocznie się dystrybucja bezpośrednio do obywateli. Dystrybucja ta będzie maksymalnie uproszczona. Jeśli pojawi się rzeczywiste zagrożenie, jest oczywiste, że będzie się liczył czas. Osoby zgłaszające się do Punktów Wydawania Tabletek Jodku Potasu w gminach nie będą musiały legitymować się dowodem osobistym czy innym dokumentem. Każdy otrzyma taką liczbę tabletek, jak wskaże – dla siebie i dla swoich bliskich, z zaznaczeniem, ze dawkowanie musi się odbywać zgodnie z zaleceniami, inaczej może komuś zaszkodzić – tłumaczy wojewoda.

Sytuację radiacyjną na terenie Polski można sprawdzać na mapie aktualizowanej przez Państwową Agencję Atomistyki: https://monitoring.paa.gov.pl/maps-portal/

Tutaj też można zapoznać się z systemem monitorowania sytuacji radiacyjnej i bieżącymi działaniami podejmowanymi przez PAA:
https://www.gov.pl/web/paa/nowa-mapa-radiacyjna-polski-panstwowej-agencji-atomistyki

Znaczenie profilaktyki jodowej
- Zastosowanie jodku potasu w dawce blokującej funkcję tarczycy jest standardowym działaniem prewencyjnym, przygotowanym i zatwierdzonym przez WHO oraz Międzynarodową Agencję Atomistyczną na wypadek incydentu nuklearnego. Należy jednak pamiętać o zagrożeniach, jakie mogą wynikać z nieuzasadnionego i niekontrolowanego stosowania tego preparatu. Nie można przyjmować jodku potasu na własną rękę i „ na zapas”, a w wątpliwych przypadkach należy zawsze skonsultować się z lekarzem. Dlatego nawet jeżeli istnieją wskazania do stosowania jodku potasu, nie zawsze można go stosować. Przede wszystkim nie można go stosować w przypadku uczulenia na którykolwiek składnik preparatu, także w przypadku, gdy występuje nadczynność tarczycy lub zaostrzające się pod wpływem jodu niektóre choroby np. opryszczkowe zapalenie skóry (choroba Duhringa) czy też zapalenie naczyń z hipokomplementemią. Należy unikać przyjmowania jodu w przypadku podejrzenia nowotworu tarczycy; co może zaburzać diagnostykę i leczenie - mówi dr hab. n. med. Elwira Przybylik-Mazurek, małopolski wojewódzki konsultant w dziedzinie endokrynologii.


Dawkowanie tabletek ze stabilnym jodem zależy od wieku. Stosowanie dawki większej lub mniejszej od zalecanej może zagrozić zdrowiu.