Kampania Polska 1939 – nowa wystawa czasowa w Muzeum Podhalańskim

Na ekspozycji przygotowanej we współpracy z Polskim Towarzystwem Historycznym w Nowym Targu, znalazło się szereg nieznanych i nie publikowanych dotychczas fotografii dokumentujących krwawe zmagania polskich żołnierzy z niemieckim i słowackim agresorem. Temu ostatniemu poświecono dwie tablice, na których można m.in. przeczytać fragment protokołu podpisanego 21 listopada 1939 r. w Berlinie przez Matúša Černáka posła pełnomocnego Republiki Słowacji oraz Joachima Ribbentropa Ministra Spraw Zagranicznych III Rzeszy, na mocy którego, z pogwałceniem prawa międzynarodowego, Spisz i Orawa został wcielone do Republiki Słowackiej. Dokumentowi towarzyszą dwa zdjęcia ilustrujące akt podpisania w/w protokołu.

Na przygotowanej wystawie pokazano także szereg niezwykle cennych eksponatów. Wśród nich jest jeden z dwóch zachowanych w Polsce gipsowych emblematów Straży Granicznej, jaki znajdował się na posterunku SG w Łapszach Niżnych. Przez szereg lat ta bezcenna pamiątka była skrzętnie ukrywana wpierw przez Benedykta Jachymka funkcjonariusza Str. Gr., a następnie śp. kpt. Jana Mariana Kacwina, który ostatecznie przekazał ją do nowotarskiego muzeum.

Niezwykle cenne pamiątki związane z por. Tadeuszem Stefaniszynem poległym 2 września 1939 r., udostępnione zostały przez Dyrekcję Zespołu Szkół Podstawowej i Gimnazjum w Spytkowicach. Na ekspozycji można obejrzeć zdjęcia bohaterskiego oficera, jego wizytówkę oraz Krzyż Virtuti Militari nadany mu pośmiertnie. Ze zbiorów szkolnej izby pamięci pochodzą także inne bardzo cenne eksponaty m.in. ogniowo gąsienicy z rozbitego niemieckiego czołgu lekkiego PzKpfw I, hełmy poległych niemieckich żołnierzy, czy też celownik plot. do ręcznego karabinu maszynowego Browning wz. 28.

Równie cenne eksponaty pochodzą z kolekcji Michała Maciaszka Prezesa Stowarzyszenia Miłośników Polskiej Barwy i Broni „Perkun”. Są to m.in. oryginalne karabiny Mauser używane przez polskich żołnierzy podczas kampanii wrześniowej. Niezwykle interesujące pamiątki udostępniło także Muzeum Czynu Zbrojnego Żywiecczyzny z Żywca. Wśród nich są min. pociski artyleryjskie, do armaty ppanc., do granatnika ale również kompletny mundur polowy żołnierza Wehrmachtu.

Nie zabrakło oczywiście eksponatów należących do Polskiego Towarzystwa Historycznego w Nowym Targu. Gros zdjęć zaprezentowanych na wystawie pochodzi właśnie z zasobów archiwum PTH, ale także m.in. kompletny mundur polowy żołnierza polskiego, artefakty odnalezione w trakcie badań terenowych w Tylmanowej i Wietrznicy. Ciekawostką jest replika klatki na gołębie, jaką mieli na przełęczy Knurowskiej żołnierze patrolu z Batalionu KOP „Żytyń”.

Te i inne równie interesujące pamiątki, zdjęcia, dokumenty, mapy i szkice można oglądać w nowotarskim ratuszu do końca października w godzinach pracy muzeum,a także w soboty po wcześniejszym umówieniu.

Wystawę historyczną zorganizowało wspólnie: Muzeum Podhalańskie, Polskie Towarzystwo Historyczne oraz Miejski Ośrodek Kultury w Nowym Targu. Autorem scenariusza i opracowania merytorycznego wystawy jest Robert Kowalski, natomiast oprawę graficzną zapewniła Wiktoria Kowalczyk, oboje pracownicy nowotarskiej placówki muzealnej.

Wystawie towarzyszą specjalnie przygotowane na tą okazję lekcje muzealne pod wspólnym tytułem „Moja mała ojczyzna”. Muzeum zaprasza do udziału w nich przedszkola, szkoły podstawowe i gimnazjalne w poniedziałki (w godz. 10.00-15.00) i wtorki (w godz. 8.30-15.00). W ramach lekcji przewidziano zwiedzanie wystawy historycznej z przewodnikiem, warsztaty edukacyjne oraz rozwiązywania zadań przez uczniów, indywidualnie i w grupach. Każda lekcja muzealna jest dostosowana do wieku uczestników i indywidualnych potrzeb grup. Dla zainteresowanych możliwa będzie także projekcja filmu dokumentalnego. Czas trwania lekcji to ok. 1,5 godz., a jej koszt to 5,00 zł. Zapisy na warsztaty prowadzi Wiktoria Kowalczyk telefoniczne pod numerem 18 266 77 76 lub mailowo: wiktoria_kowalczyk@mok.nowytarg.pl.

Zapraszamy do odwiedzenia Muzeum Podhalańskiego im. Czesława Pajerskiego w Nowym Targu, które mieści się w Ratuszu na nowotarskim rynku.