Forty austriackie w Nowej Hucie

Muzeum, w nowohuckim oddziale przy os. Słonecznym 16, zaprezentuje od 23 IV do 8 VII 2015 ostatnią wystawę z „architektonicznego” cyklu poświęconego Nowej Hucie. Przedmiotem ekspozycji będą austriackie forty zbudowane od 1864 do 1914 roku na terenach położonych na wschód od Krakowa, które od 1949 roku włączane zostały do Nowej Huty.

Nowohucki oddział Muzeum Historycznego Miasta Krakowa stawia sobie za cel opracowywanie naukowe i zachowywanie każdej formy dziedzictwa historycznego tych terenów. Mamy wrażenie, że forty są trochę zapomnianym świadectwem trudnej historii zaborów i I wojny światowej. Zapomniane, czyli pozostawione same sobie, niszczejące, turystycznie niewykorzystane. Wystawą chcemy wesprzeć działania strażników pamięci Twierdzy Kraków, mające na celu uchronienie jej śladów od zapomnienia i zniszczenia oraz, w perspektywie niedalekiej przyszłości, wpisanie tego dziewiętnastowiecznego systemu obronnego na polską listę Pomników Historii i Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Wystawa Forty austriackie w Nowej Hucie składa się z kilku segmentów ekspozycyjnych odpowiadającym następującym tematom:
- zachowane do dziś forty austriackie na terenie Nowej Huty tj. 48 Batowice, 48 a Mistrzejowice, 49 a Dłubnia, 49 Krzesławice, 49 ¼ Grębałów, 49 ½ a Mogiła wraz z makietami wykonanymi w skali 1:400. Przedstawiamy całościowe ujęcie historii każdego z nich. W części architektonicznej: projektanta i jego projekt, urbanistykę i ukształtowanie terenu oraz realizację założeń. W części historycznej natomiast przedstawiamy udział w walkach w czasie bitew o Kraków: „pierwszej” w listopadzie 1914 i „drugiej” w następnym miesiącu, stacjonowanie w nich oddziałów Wojska Polskiego w czasach II Rzeczypospolitej Polskiej, udział fortów w II wojnie światowej, na degradacji w czasach PRL-u kończąc;

- nieistniejące już forty (architektura i historia): 15 Pszorna, usytuowany był w miejscu, gdzie dzisiaj znajduje się Park Lotników Polskich w Czyżynach i 49 ½ Kopiec Wandy rozlokowany był wokół Kopca Wandy w Mogile;

- mapa Twierdzy Kraków w skali 1:10000 wykonana w 1904 roku wraz z późniejszymi uzupełnieniami;

- uzbrojenie i życie codzienne żołnierzy stacjonujących w fortach Twierdzy Kraków;

- pamiątki patriotyczne z okresu Monarchii Austro-Węgierskiej w Krakowie.

Wśród eksponatów prezentowanych na ekspozycji na szczególną uwagę zasługują archiwalia pochodzące z Kriegsarchive: prezentowane wraz z makietami (w skali 1:400) plany architektoniczne fortów i innych dzieł obronnych zbudowanych na terenie Nowej Huty oraz kolorowa mapa Twierdzy Kraków: SPECIAL-ÜBERSICHTPLAN FESTUNGS – UMGEBUNGSPLAN VON KRAKAU , wykonana w 1904 roku K.u.K . Technische Militärkomitee, skala 1:10000. Powiększona do rozmiarów kilkunastu metrów kwadratowych zobrazuje zwiedzającemu wyjątkowość i ogrom przedsięwzięcia jakim była budowa Twierdzy Kraków.

Na wystawie przedstawione są przedmioty używane przez członków załogi twierdzy oraz ich uzbrojenie. Na wystawie zwiedzający zobaczą wszystkie, znane archiwalne fotografie wykonane w fortach znajdujących się dzisiaj na obszarze Nowej Huty. Uzbrojenie i pamiątki po monarchii habsburskiej i C.K. armii w Krakowie pochodzą ze zbiorów Muzeum Historycznego Miasta Krakowa oraz z prywatnej kolekcji Marcina Słomskiego.

Ceny biletów:
normalny – 6,00 zł,
ulgowy – 4,00 zł,
rodzinny – 12,00 zł,
grupowy – 4,00 zł,
grupowy ulgowy – 3,00 zł.

Wystawa czasowa będzie udostępniana publiczności w dniach 23.04.2015 do 08.07.2015r., od wtorku do niedzieli w godzinach od 09.30 do 17.00.

Otwarcie wystawy czasowej będzie miało miejsce w Oddziale Dzieje Nowej Huty (Kraków, os. Słoneczne 16) w dniu 22.04.2015r. o godzinie 14:00.

Wystawie towarzyszą wydarzenia edukacyjne dofinansowane w ramach programu 100-lecie I wojny światowej.