Uchwała antysmogowa w Krakowie

- Jest to długo wyczekiwana regulacja, której oczekiwało wielu mieszkańców Krakowa. Śmiało można powiedzieć, że będzie to krok milowy ku poprawie jakości powietrza na obszarze miasta. Jestem dumny z tego, że Kraków jako jedyne miasto w Polsce wdrożyło takie rozwiązanie. Pragnę podziękować wszystkim mieszkańcom, którzy w ostatnich latach zmienili stare piece na ekologiczne źródła ogrzewania. Doceniam zaangażowanie i współodpowiedzialność Krakowian, którzy podjęli się tego zadania - mówi wicemarszałek Tomasz Urynowicz.

Od 1 lipca 2017 roku do 31 sierpnia 2019 roku na obszarze Krakowa obowiązywały tzw. przepisy przejściowe, które zakazały stosowania paliw złej jakości. Obecnie wchodzi w życie uchwała Sejmiku Województwa Małopolskiego, która dopuszcza jedynie paliwa gazowe tj. gaz ziemny wysokometanowy lub zaazotowany (w tym skroplony gaz ziemny), propan–butan, biogaz rolniczy lub inne rodzaje gazu palnego, lekki olej opałowy. Uchwała nie ogranicza także możliwości wykorzystania ciepła sieciowego, energii elektrycznej, pomp ciepła, instalacji fotowoltaicznych i kolektorów słonecznych. Tym samym wprowadza zakaz stosowania paliw stałych (węgla, drewna i innej biomasy).

Uchwała antysmogowa jest aktem prawa miejscowego i obowiązuje wszystkich na obszarze Krakowa. Dotyczy zarówno prywatnych budynków, jak również budynków gospodarczych, szklarni i tuneli foliowych, lokali usługowych, zakładów przemysłowych.

Wprowadzone ograniczenia obejmują instalacje, w których spalane są paliwa stałe. Dotyczą instalacji, które bezpośrednio wydzielają ciepło, przekazują ciepło do cieczy, do systemu dystrybucji gorącego powietrza lub do systemu centralnego ogrzewania. Przepisy dotyczą więc kotłów, pieców, kominków, ale również procesów produkcyjnych, wędzarni, suszarni, gastronomii, itp.

Szacuje się, że dotychczas w Krakowie zlikwidowano ponad 45 tys. palenisk węglowych, w tym w latach 2012–2019 – 25 tys. Po 1 września br. pozostanie około 4 tys. pieców, które nie zostały zlikwidowane. Główne powody dla których nie wymieniono wszystkich urządzeń grzewczych to: problemy społeczno-socjalne, finansowe, zły stan techniczny budynków, nieprzeprowadzone postępowanie spadkowe, brak zgody współwłaściciela nieruchomości, nieuregulowany stan prawny nieruchomości, budynki do wyburzenia pod inwestycje, a także inne przyczyny, w tym brak woli. Miasto od wielu lat prowadzi programy wspierające mieszkańców w procesie zmiany instalacji grzewczej. Ponadto wprowadzenie w życie uchwały było poprzedzone wieloma kampaniami informacyjno – edukacyjnymi, dzięki którym właściwie każdy mieszkaniec Krakowa mógł poznać szczegóły nowych regulacji prawnych.

Sejmik Województwa Małopolskiego przyjął przepisy uchwały antysmogowej dla Krakowa jako pierwszą tego typu regulację w Polsce. Przepisy te zostały obronione w ramach skarg w Wojewódzkim i Naczelnym Sądzie Administracyjnym, które potwierdziły ich zgodność z prawem.

Miasto przygotowało plan działania na zbliżający się sezon grzewczy. Na przełomie 2019 i 2020 r. strażnicy miejscy, urzędnicy z wydziału ds. Jakości Powietrza oraz inspektorzy Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska przeprowadzą ponad 4,5 tys. kontroli. Analizy zanieczyszczeń prowadzone będą też za pomocą drona, kamery termowizyjnej i monitora pyłu zawieszonego. W przypadku stwierdzenia wykroczenia kontrole mogą zakończyć się pouczeniem, mandatem karnym od 20 zł do 500 zł, a w przypadku odmowy przyjęcia mandatu – złożeniem wniosku do sądu o ukaranie. Wówczas grzywna może wynieść nawet do 5 tys. zł.

Uchwała antysmogowa odnosi się do różnych rodzajów instalacji, także tych związanych z gastronomią. Od 1 września br. nie będzie możliwości użytkowania posadowionych na stałe ciężkich grilli ogrodowych, np. murowanych, związanych z podłożem na stałe, działających niezmiennie w jednym miejscu. Będzie można za to stosować przenośne, lekkie grille, ruszty, rożna, z których korzysta się sezonowo, okazjonalnie, ponieważ w rozumieniu przepisów nie są one „instalacją”. Te kwestie regulowane są przez zapisy uchwały Sejmiku Województwa Małopolskiego oraz ustawy Prawo Ochrony Środowiska.

opr.s/